Dental plaque หรือ คราบจุลินทรีย์ คือ อะไร 

Dental plaque ก็คือคราบขาวออกเหลืองหรือสีครีมที่เกาะที่ฟันหรือที่เรียกว่าขี้้ฟัน ต่อมามีเชื้อแบคทีเรียมาอาศัยและสร้างกรดมาทำลายฟัน หากทิ้งไว้นานคราบเหล่านั้นจะเกาะติดแน่น ไม่สามารถเอาออกโดยการแปรงฟันตามปกติ

การเกิดคราบจุลินทรีย์ Dental plaque เกิดได้อย่างไร
ผิวเคลือบฟัน  ( Enamel ) เป็นส่วนที่หุ้มฟันจะแข็งมาก ผิวเรียบมัน    เมื่อถูกน้ำลายจะเกิดแผ่นฟิล์มบางๆปกคุลมผิวฟัน  แผ่นฟิล์มนี้เป็นสารไกลโคโปรตีนจากน้ำลาย ประกอบด้วยน้ำตาล และโปรตีนอาจเกิดขึ้นได้ทันที หลังจากทำความสะอาดแล้ว แผ่นฟิล์มนี้จะยังไม่มีเชื้อจุลินทรีย์มาเกาะจึงยังไม่ทำให้เกิดโรค แผ่นฟิล์มจะหนาแล้วเหนียวขึ้นเรื่อยๆ ต่อมาเชื้อแบคทีเรียมาเกาะ ซึ่งพบได้ตามขอบเหงือก และหลุมร่องฟันทางด้านบดเคี้ยว เพราะเป็นผิวฟันส่วนที่ไม่เรียบ ส่วนขอบเหงือกนั้น เป็นบริเวณที่เว้า
การเกาะของเชื้อแบคทีเรียจะเกาะอย่างหลวมๆ เมื่อบ้วนปากหรือเคี้ยวอาหารที่มีใย เช่นผักหรือผลไม้จะทำให้คราบหลุดไป หากอาหารที่เหนียว เช่นแป้ง น้ำตาลจะเกาะติดฟัน และเป็นอาหารของเชื้อแบคทีเรียซึ่งจะทำให้ฟันผุ
ดังนั้นการบ้วนปาก การแปรงฟันหลังอาหาร การขัดฟันด้วยไหมจะช่วยขจัดคราบออกไป หากคราบอยู่นานจะมีแคลเซี่ยม และอาหารอื่นมาเกาะคราบจะแข็งและเกาะติดแน่นมากขึ้นจนกลายเป็นคราบหินปูน การเอาคราบหินปูนออกต้องใช้วิธีขูดหินปูนออกโดยทันตแพทย์

คราบหินปูนทำให้เกิดโรคได้อย่างไร
เชื่อจุลินทรีย์ที่ย่อยอาหารแล้วปล่อยสารที่กรดออกมา จะกัดกร่อนผิวเคลือบฟันให้เป็นร่อง เป็นอย่างต่อเนื่องนานๆ จะทำให้ผิวฟันเป็นรู ซึ่งเรียกว่าฟันผุ
•   เชื้อจุลินทรีย์บางจำพวก จะปล่อยสารพิษออกมาทำลายเยื่อเหงือก ทำให้เกิด เหงือกอักเสบ
•   ถ้าเป็นอย่างต่อเนื่องนานๆ เกิดเป็นโรคปริทันต์ได้  แผ่นคราบจุลินทรีย์ที่เกาะบนหินปูน จะกำจัดได้ยากกว่าบนผิวฟัน ดังนี้ถ้าต้องการกำจัดแผ่นคราบจุลินทรีย์ให้หมดต้องกำจัดหินปูนออกก่อน

แนวทางป้องกันการเกิด  Dental plaque
•  แปรงฟันวันละ2 ครั้ง อย่างถูกวิธี  ร่วมกับการใช้ยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์
•  ใช้ไหมขัดฟันอย่างน้อยวันละครั้ง
•  ตรวจฟันประจำปีและขูดหินปูน
•  รับประทานอาหารสุขภาพ หลีกเลี่ยงของหวาน แป้ง  อาหารลักษณะเหนียวที่รับประทานแล้วติดฟันซึ่งจะทำให้เกิด Dental plaque ได้ง่ายขึ้น